In het Klimaatakkoorden van Parijs en Glasgow zijn afspraken gemaakt en doelen bepaald waarmee we de opwarming van de aarde samen gaan aanpakken. Nederland is in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust. Deze uitdaging en de manier waarop we hiermee omgaan, raakt ons allemaal. Het heeft invloed op al het beleid. Het klimaat is daarmee een heel belangrijk thema in het gezond en veilig houden van onze fysieke leefomgeving. De energietransitie maakt deel uit van het Klimaatakkoord.
De koers van Noord-Beveland op het gebied van de energietransitie is te onderscheiden in een besparingsstrategie en een opwekkingsstrategie.
Trends & ontwikkelingen
Het klimaat verandert en de aarde warmt op. In Nederland zullen de gevolgen hiervan de komende jaren waarschijnlijk steeds duidelijker te merken zijn. Er wordt verwacht dat langere periodes van extreme hitte en droogte voorkomen. Ook wordt verwacht dat vaker extreme regenbuien voorkomen en de zeespiegel zal stijgen. Nederland staat voor de opgave om ruimtelijke aanpassingen te doen teneinde te kunnen omgaan met het veranderende klimaat en de schade te beperken.
Naast het omgaan met de maatschappelijke en ruimtelijke gevolgen van klimaatverandering staat Nederland voor de uitdaging om de CO2-uitstoot te verminderen en een energietransitie te maken. Energie moet duurzaam worden maar moet ook betaalbaar en betrouwbaar blijven. Naast het besparen van energie, zal ook nieuwe schone, hernieuwbare energie opgewekt moeten worden. Noord-Beveland staat voor de opgave haar landschap klimaatadaptief in te richten. Dit is van groot belang voor de agrarische sector. Hevige regenval, droogte en hitte vormen een grote bedreiging voor oogsten. Daarnaast heeft Noord-Beveland te maken met verzilting van de grond en een gebrek aan zoetwater. Wanneer extreme temperaturen toenemen en het gebrek aan zoetwater toeneemt, kan de waterkwaliteit hieronder lijden.
De wereld wordt daarnaast geconfronteerd met een groeiende schaarste aan grondstoffen. Tegelijkertijd groeit het bewustzijn dat we op een andere manier met de aarde moeten omgaan, om deze op de lange termijn leefbaar te houden en bijvoorbeeld extreme klimaatverandering tegen te gaan. Dat betekent dat we onze economie moeten omvormen om deze toekomstbestendig te maken. Toewerken naar een circulaire economie, waarin geen afval meer bestaat en alles wordt hergebruikt, wordt gezien als de beste kans om dit voor elkaar te krijgen.
Wat zijn de opgaven en wat gaan we doen?
Noord-Beveland energie- en CO2-neutraal in 2050. Op dit moment voldoet Noord-Beveland aan de doelstellingen voor 2030. Dit biedt enige ruimte om weloverwogen keuzes te maken in de komende jaren en invulling te geven aan de Regionale Energie StrategieZeeland (RES 1.0 en latere herijkingen daarvan).
De koers van Noord-Beveland op het gebied van de energietransitie is te onderscheiden in een besparingsstrategie en een opwekkingsstrategie. Het beleid voor de opwekking van windenergie is gericht op:
- Het upgraden van de bestaande windmolens. Het upgraden van de bestaande windmolens zal ten goede moeten komen aan de besparingsambitie door participatie of fondsvorming. Het upgraden mag niet leiden tot hogere windmolens;
- Het uitsluiten van nieuwe windmolens.
Het beleid voor de opwekking van zonne-energie en de plaatsing van zonnepanelen is gericht op het stimuleren van zonnepanelen op daken. Dit ligt in het verlengde van de besparingsstrategie.
Zonnepanelen buiten bestaand stedelijk gebied zijn slechts bij hoge uitzondering toegestaan, omdat de gemeente de openheid en het aanzicht van het buitengebied van groot belang acht, en slechts als aan een aantal voorwaarden wordt voldaan:
- Binnen de planologisch bepaalde agrarische bouwblokken;
- De primaire bestemming en functie van de gronden moet gewaarborgd zijn. Slechts meervoudig ruimtegebruik is toegestaan, waarbij de zonnepanelen bovendien ondergeschikt moeten zijn aan de primaire bestemming. Er mag geen sprake zijn van een verlies van agrarisch areaal;
- Zonnepanelen boven fruitgaarden en andere gewassen en op dijkvlakken worden niet toegestaan, omdat dit te veel het aangezicht van het buitengebied zal aantastten (vanuit de omgeving);
- Zonnepanelen worden slechts toegestaan als een goede landschappelijke inpassing ervoor zorgt dat de zonnepanelen zoveel mogelijk aan het zicht worden onttrokken;
- Projecten die zien op de plaatsing van zonnepanelen moeten aan een welstandstoets worden onderworpen en om die reden wordt geen toestemming verleend voor tijdelijke zonnepanelen;
- Om kabels in het buitengebied dan wel om congestie van het energienetwerk te voorkomen zijn slechts projecten toegestaan die 1) energie opwekken voor eigen/lokaal gebruik of 2) energie opwekken die voor tenminste 50% wordt geleverd aan één of enkele grootverbruikers.
Omdat we van mening zijn dat een dergelijke energieopwekking een maatschappelijke meerwaarde moet hebben, zal de initiatiefnemer worden gevraagd om een financiële bijdrage te leveren in een fonds. Dit wordt nader toegelicht in het onderdeel "van visie naar uitvoering" (onder ‘kostenverhaal en financiële bijdrage aan de ruimtelijke ontwikkelingen’).
De besparingsstrategie is gericht op het stimuleren van de isolatie van woningen, door:
- Verdere voortzetting en intensivering van voorlichting; en
- Subsidieverlening.
Daarnaast geeft de gemeente invulling aan maatregelen zoals opgenomen in de door haar vastgestelde Klimaatadaptatiestrategie Zeeland 2021-2026 en zet zij in op:
- Klimaatadaptief inrichten en ontwikkelen in en van dorpen/bebouwingsconcentraties en recreatieparken;
- Duurzaam omgaan met grondstoffen (circulair);
- Veiligstellen zoetwateraanbod;
- Klimaatadaptieve innovaties in landbouw/visserij/aquacultuur stimuleren;
- Stimuleren en faciliteren elektrisch vervoer en snelle fietsverbindingen.
In principe gaat de gemeente uit van de huidige wettelijke eisen met betrekking tot duurzaam en energiezuinig bouwen. Deze BENG-indicatoren zijn gebaseerd op de Trias Energetica, een driestappenstrategie om een energiezuinig ontwerp te maken:
- Beperk de energievraag;
- Gebruik duurzame energie;
- Indien nodig, gebruik fossiele brandstoffen zo efficiënt en schoon mogelijk.
In aanvulling hierop stelt de gemeente geen extra eisen op het gebied van energieneutraal bouwen, maar zal dit wel actief stimuleren, zowel qua voorlichting als financieel (subsidies). Een specifieke ingreep waarbij rekening gehouden wordt met een klimaatadapatieve inrichting is de verbreding van de Deltaweg. We vragen de provincie Zeeland om bij de verbreding van de Deltaweg rekening te houden met de functie van deze weg als belangrijke calamiteitenroute in onze gemeente. We streven naar behoud en versterking van de Deltaweg als calamiteitenroute.
Kaders voor ontwikkeling
Bij nieuwe initiatieven op het gebied van energie en klimaat gelden de volgende kaders:
- De ontwikkeling /het initiatief dient bij voorkeur energieneutraal te zijn, maar minimaal passend te zijn in het gemeentelijk klimaatbeleid;
- Bij nieuwbouw geeft de initiatiefnemer aan welke klimaatadaptieve mogelijkheden zijn onderzocht en worden toegepast, rekening houdend met de directe woonomgeving, mede gebaseerd op de Klimaatadaptatiestrategie Zeeland 2021-2026;
- De bouw- en inrichtingsplannen worden beoordeeld op de toegankelijkheid van de openbare ruimte, klimaatadaptatie, het voldoende aanwezig zijn van ontmoetingsplaatsen, en de principes en het gebruik van circulaire materialen. Dit geldt voor een gebiedsontwikkeling van meer dan 10 woningen, alsmede bij de ontwikkel- en kwaliteitsverbeteringsplannen van recreatiecomplexen of bedrijven;
- Bij elk initiatief c.q. plan wordt beoordeeld hoe dit zich verhoudt tot de basiskwaliteiten, zoals benoemd onder waarden;
- We stimuleren initiatieven die een bijdrage leveren aan de strategie “versterken” en zo mogelijk aan de strategie “verbeteren”.
Link met:
Wonen, Landbouw, (Verblijfs)recreatie, Gezondheid en zorg, Bedrijvigheid, Mobiliteit en bereikbaarheid
