In de Toekomstvisie zijn vijf kernkwaliteiten van Noord-Beveland benoemd:
- Kernkwaliteit 1: Centraal eiland in de Delta.
- Kernkwaliteit 2: Open landschap en natuur.
- Kernkwaliteit 3: Bedrijvigheid in agrarische sector.
- Kernkwaliteit 4: Bruisend toerisme.
- Kernkwaliteit 5: Saamhorigheid in de kernen.
Deze kwaliteiten vormen de kern van wat Noord-Beveland onderscheidt en bijzonder maakt.
Deze vijf kernkwaliteiten gelden in deze omgevingsvisie als vertrekpunt en uitgangspunt voor het beleid voor de (fysieke) leefomgeving. Daarbij zijn zij ook gebruikt om tot een gebiedsindeling te komen. Binnen deze gebieden worden doelen en opgaven verder uitgewerkt en wordt aangeven wat de kaders zijn voor ontwikkelingen en initiatieven.
Kernkwaliteit 1: Centraal eiland in de Delta
Noord-Beveland is een voormalig eiland, centraal gelegen in de Zeeuwse Delta. Het wordt omringd door drie wateren: in het noordwesten de Noordzee, in het noorden en oosten het Nationaal Park Oosterschelde en in het zuiden het Veerse Meer. Dit geeft de gemeente duidelijke grenzen en zorgt voor een sterke identiteit. Inwoners delen een eilandgevoel.
Door de centrale ligging was Noord-Beveland in het verleden een knooppunt in het handelsnetwerk. In de Romeinse tijd ontstond een bloeiende haven en handelsnederzetting ter hoogte van het huidige Colijnsplaat. Reders, schippers en handelaren plaatsten ter bevordering van een behouden vaart een altaar in de tempel ter ere van de inheemse godin Nehalennia. In Colijnsplaat staat een gereconstrueerde Romeinse tempel die aan haar is gewijd.
Tot 1960 was Noord-Beveland alleen per boot bereikbaar. Daarna is Noord-Beveland ontsloten door de aanleg van de Zandkreekdam, de Veerse Gatdam, de Zeelandbrug en de Oosterscheldekering. Deze vier waterstaatswerken maken deel uit van de wereldberoemde Deltawerken. Er zijn nu goede verbindingen. Vlissingen, Middelburg en Goes zijn binnen een half uur te bereiken en Rotterdam en Antwerpen binnen een uur. De doorstroming en bereikbaarheid van de ontsluitingswegen, met name naar Goes, zijn aandachtspunten.
Kernkwaliteit 2: Open landschap en natuur
Dat Noord-Beveland een eiland is, komt ook tot uiting in het landschap. Het eiland kent een geschiedenis van bedijken, overstromen en opnieuw bedijken. Door de grote stormvloeden in 1530 (Sint Felix quaede Saturdach) en 1532 (Allerheiligenvloed) raakte het hele eiland overstroomd. Het land heeft bijna 70 jaar lang grotendeels onder water gelegen, waarna het langzaam weer is ingepolderd. De laatste polders zijn in de eerste helft van de 19e eeuw tot stand gekomen. De nieuwe polders kregen een grootschalige en zakelijke inrichting, waarvan de Oud-Noord-Bevelandpolder het beste voorbeeld is.
Het landschappelijke beeld van Noord-Beveland kan vooral worden gekenmerkt als een grootschalig weids zeekleilandschap. De eindeloze vergezichten over het agrarische land en het water geven Noord-Beveland karakter. Het open landschap, afgewisseld met boomdijken, geeft een gevoel van ruimte, overzichtelijkheid en veiligheid. Noord-Bevelanders en toeristen genieten van het landschap en de rust en ruimte.
Het landschap verandert met de seizoenen. In de zomer bloeien de akkerranden, in de winter ogen de polders nog weidser. Stoere boerderijen en kleine linten bebouwing liggen verspreid over de polders. Dijkbeplanting, kleinschalige boomgaarden en bossen, zoals de Goudplaat, de Schotsman en het Bokkegat, doorbreken de weidsheid.
Aan de noordrand van Noord-Beveland is een aaneengesloten reeks inlagen en karrevelden te vinden. De inlagen, op Noord-Beveland ook wel kupen genoemd, zijn kleine gebiedjes tussen twee dijken in. Hier varieert het huidige landschapsbeeld van moerassig grasland of rietveld tot open water. Veel (water)vogels vinden hier hun rust en voedsel. De noordelijke dijken liggen aan de Oosterschelde, het grootste en natste Nationaal Park van Nederland. De Oosterschelde was van oorsprong een riviermonding en is door de aanleg van de Deltawerken in 1986 veranderd in een half-afgesloten zeearm. De Oosterschelde is naast een beschermd natuurgebied ook economisch van belang door de mossel- en oestervisserij, beroepsvaart en recreatieondernemers.
Aan de zijde van het Veerse Meer wisselen recreatieve clusters en natuurgebieden, zoals de Schotsman en Goudplaat, elkaar af.
Kernkwaliteit 3: Bedrijvigheid in agrarische sector
Noord-Beveland is een ondernemende gemeente. De bedrijvigheid op Noord-Beveland is grotendeels verdeeld over twee belangrijke economische pijlers: de agrarische sector en de toeristische sector. Het midden-en kleinbedrijf maakt hier het overgrote deel van uit, maar Noord-Beveland kent ook een aantal grote bedrijven.
De agrarische sector is een van de belangrijkste pijlers van de economie van Noord-Beveland. Noord-Beveland is van oorsprong agrarisch gebied. Het grootste deel van het eiland bestaat dan ook uit agrarisch land. Agrariërs richten zich met name op de teelt van aardappels, tarwe, uien en suikerbieten en zijn de stoffeerders van het (open) landschap. Ook zijn fruitteeltbedrijven en melkveehouderijen aanwezig. Het Agrarische Innovatie- en Kenniscentrum Rusthoeve speelt een belangrijke rol bij het stimuleren van innovatie in de agrarische sector. Nieuwe bedrijven houden zich bezig met aquacultuur, waarin Noord-Beveland zich koploper mag noemen. Aquacultuur is afhankelijk van zout water van hoge kwaliteit, dat is in de Oosterschelde en specifiek in het deel van de Oosterschelde rondom Colijnsplaat in grote mate beschikbaar. Beleidsmatig is daarom tussen Colijnsplaat en Kats een gebied voorzien waar de aquacultuur zich verder kan ontwikkelen. Door de vorming van een cluster kunnen bedrijven op het gebied van aquacultuur elkaar versterken. Tevens wordt voorzien in gemeenschappelijke (facilitaire) voorzieningen. Hiermee wordt deze pionierende sector versterkt en behoudt Noord-Beveland zijn rol als koploper in aquacultuur. Aquacultuur kan mooie combinaties opleveren met de visserij, die in Colijnsplaat vanaf 1961 een plek heeft gekregen, nadat de Veerse Gatdam Arnemuiden afsloot van de Noordzee.
Kernkwaliteit 4: Bruisend toerisme
De toeristische sector is de tweede pijler waar de economie van Noord-Beveland op steunt. Noord-Beveland beschikt over 50 kilometer kustlijn, recreatiestranden en jachthavens. Dit maakt Noord-Beveland tot een geliefde recreatieve bestemming.
Toerisme en recreatie is een belangrijke economische drager. De kust biedt veel mogelijkheden op het gebied van waterrecreatie voor inwoner en toerist. De stranden en jachthavens behoren tot de top van Nederland en worden jaarlijks beloond met een Blauwe Vlag. De verblijfsrecreatie vindt hoofdzakelijk plaats in de zone langs het Veerse Meer, de Noordzee en een gedeelte van de Oosterscheldekust. Daarmee speelt het gebied in op haar primaire aantrekkingskracht: het water. Ook het agrarisch open landschap lokt veel mensen naar Noord-Beveland, juist de combinatie van dit landschap met de watergerelateerde recreatie maakt het eiland aantrekkelijk. Ook de vele watersportmogelijkheden zijn belangrijke aanjagers van het toerisme. In de zomer verblijft ten opzichte van het aantal vaste inwoners een veelvoud van mensen op het eiland. Ruimte, rust en openheid nodigen toeristen uit om van de natuur te genieten op de stranden of wandel- en fietspaden. De verblijfsrecreatie kent een diverse samenstelling. De zes grote campings bedienen elk een eigen markt. Dankzij de vele toeristen is het voorzieningenniveau op Noord-Beveland hoog.
Kernkwaliteit 5: Saamhorigheid in de kernen
De inwoners voelen zich verbonden met het eiland. Als eilandbewoners zijn de Noord-Bevelanders van oudsher op zichzelf aangewezen. De strijd tegen het water heeft het eiland en de oorspronkelijke bewoners gevormd. Hierdoor laten Noord-Bevelanders zich niet snel uit het veld slaan en zijn ze ondernemend. Noord-Beveland kent zes woonkernen en een aantal buurtschappen. Elke kern heeft door haar ligging en functie een eigen identiteit en kwaliteiten.
Noord-Beveland kent een actief en divers verenigingsleven. Hier nemen Noord-Bevelanders, maar ook mensen van buiten het eiland, op een betrokken manier deel aan de Noord-Bevelandse samenleving. Muziekverenigingen, sportclubs, initiatieven op het gebied van cultuur en andere sociale verenigingen brengen inwoners op Noord-Beveland samen. Er zijn kwalitatief goede sportvoorzieningen. Er zijn vier betrokken basisscholen. Ook voor de jeugd wordt veel georganiseerd. Stichting Ouderenzorg Noord-Beveland levert op innovatieve wijze kwalitatief goede zorg op het eiland. Daarnaast voorziet het zorgconcept “Landgoed Rijckholt” bij Geersdijk in een toenemende zorgvraag.