De cultuurhistorische waarde van Noord-Beveland wordt bepaald door het landschapspatroon (de inpolderingsgeschiedenis in het algemeen en de Oud Noord-Bevelandpolder in het bijzonder), de rijksmonumenten (44) en de vele historisch waardevolle boerderijen en molens. Het gebied met het historische rationele stratenpatroon van Colijnsplaat is aangewezen als beschermd dorpsgezicht.
De gemeente vindt het belangrijk dat het erfgoed beleefbaar en zichtbaar is en bijdraagt aan de identiteit en ruimtelijke kwaliteit van de gemeente. Beschermen en benutten zijn hierbij de centrale termen.
Cultuurhistorische waarde
Naast het landschapspatroon, de rijksmonumenten en het beschermde dorpsgezicht Colijnsplaat, zijn ook de omliggende wateren, het voormalige geulenstelsel en de grote ingenieurswerken in relatie tot landschap en erfgoed van cultuurhistorisch belang. Hoe we omgaan met archeologie is vormgegeven door het gemeentelijk archeologiebeleid dat is vastgelegd in de bestemmingsplannen (straks omgevingsplan). De volgende elementen zijn van cultuurhistorisch belang in relatie tot landschap en erfgoed:
Kust
- Deltawateren (Ooster- en Westerschelde, Veerse Meer);
- Oosterscheldekust Noord-Beveland structuur met deltadijk, inlagen, schorren en slikken.
(Voormalige) geulenstelsels
Deltawerken en andere grote ingenieurswerken
- De Zeelandbrug;
- De Zandkreekdam;
- De Veerse Gatdam;
- De Oosterscheldekering.
Tevens zijn er diverse historische maritieme objecten en elementen binnen de gemeente. Naast de ligplaatsen voor traditionele, historische schepen in Kamperland, betreffen dit:
- Het weegbrughuisje in de haven van Kamperland (bij Havenzicht);
- HetĀ haventje van Geersdijk en weegbrug;
- In Kortgene de coupure (hoek Graaf van Buren) en muraltmuurtje + het peil van de watersnood van 1953 in het huis, hoek Kaaistraat;
- De muraltmuurtjes in onder andere Kats, Colijnsplaat en de Soelekerkepolder;
- Het Katse Kaaitje, restant met meerpalen en coupure bij het dorp zelf (zie foto hieronder);
- De twee portaalkranen in de werkhaven van Kats waar gewerkt is aan betonelementen voor o.a. de Zeelandbrug en de Oosterscheldekering;
- Het monument voor de verdronken dorpen in Zeeland op de dijk tussen de Zeelandbrug en Colijnsplaat;
- In Colijnsplaat de coupure met het monument Houen Jongens tegenover de Patrijs.
De gehele noordkant van Noord-Beveland geniet vanuit natuur en landschap voldoende bescherming, waaronder de Oesterpit (haventje), de inlagen, het Waterhoefje en andere elementen. Ook zijn er de aanlegsteigers bij Kamperland (naar Veere) en bij Kortgene (naar Wolphaartsdijk). Daarnaast zijn de diverse molens op Noord-Beveland aan te merken als belangrijke cultuurhistorische elementen.
Op Noord-Beveland zijn enkele verdedigingswerken terug te vinden. Het gaat om versterkte veldstellingen uit de Tweede Wereldoorlog die deel uitmaakten van de Duitse Atlantikwall, een kustverdediging vanaf de Noorse Noordkaap tot aan de Frans-Spaanse grens. Deze manschappenonderkomens zijn binnen de Atlantikwall typerend voor Walcheren en de beide Bevelanden. Op Walcheren, waar deze veelvuldig zijn gebouwd, is ook bijna alles weer afgebroken. Op Noord-Beveland zijn deze nog steunpuntsgewijs in de voormalige kustverdediging te herkennen.
Werelderfgoed
Op Noord-Beveland zijn geen gebieden of objecten aangewezen die tot het werelderfgoed behoren.